We kunnen leren van ervaringen uit het verleden, daarom kan het handig zijn af en toe terug te kijken. Ook binnen de Green Deal blikken we regelmatig terug met een activiteitenmonitor, effectenmonitor en jaarrapportage. Ook benieuwd naar de bevindingen?

Belangrijke uitkomsten van de workshop in september waren effectievere monitoring en terugkoppeling, afstemming tussen initiatieven en het belang van bijeenkomsten. Ook bij de monitoring komen deze onderwerpen terug. Graag delen we hieronder een aantal opvallende uitkomsten.

 

Effectenmonitor

In 2017 zijn er data verzameld voor een rapportage van Stichting de Noordzee over afval op de Nederlandse Stranden. Doelen van het project waren het doorontwikkelen en uitvoeren van de monitoringsmethodiek; vergroten van de kennis over de samenstelling van afval op drukbezochte stranden; en het vergroten van de betrokkenheid bij strandondernemers en kustgemeenten door zelfmonitoring.

Conclusies:

• De methodiek geeft inzicht in de hoeveelheid, samenstelling en herkomst van strandafval op drukbezochte stranden. Het afval bestaat vooral uit klein materiaal dat is achtergelaten door strandbezoekers of op het strand komt door verwaaiing.
• De top 3 afvalitems zorgen voor 51% van het totaal aan afval. Te weten: sigarettenfilters (28%), kleine stukjes plastic (14%) en overig plastic (9%).
• Uit 17 metingen in 2016 en 83 metingen in 2017 blijkt dat de samenstelling van het afval langs de Nederlandse kust erg homogeen is.

De resultaten van de studie laten zien dat de monitoring vereenvoudigd kan worden door alleen de top 10 zwerfafval items te tellen. Hierdoor kunnen strandondernemers op My Beach locaties en gemeenten op een laagdrempelige manier ook zelf monitoren. Er is een kwaliteitsslag te maken door monitoring op deze locaties toe te passen op verschillende dagen en tijdstippen van de dag en te waarborgen binnen het My Beach project. Op deze manier kunnen ook effecten van maatregelen genomen vanuit de Green Deal effectief gemeten worden.

Om de hoeveelheid strandafval te verminderen zou ingezet moeten worden op het afval dat het meest gevonden wordt. Dit betekent voor paviljoens dat er betere faciliteiten moeten worden geboden voor inzameling van klein afval en dat er zo min mogelijk wegwerpmaterialen moeten worden aangeboden. Samenwerking met producenten van snoep en ijs voor innovaties in verpakking kan, afval dat het risico heeft te verwaaien, aanzienlijk verminderen. Dit kan vervolgens getest worden op My Beach locaties.

 

Activiteitenmonitor  

Deze uitkomsten vormen de basis voor belangrijke acties in 2018. Zo zal de Green Deal Schone Stranden extra inzetten op My Beach als project voor het ontwikkelen van proeftuinen. Deze locaties zullen de uitvalsbasis worden voor innovatieve oplossingen tot het verminderen van afval op de stranden. Het zijn plekken waarbij strandpaviljoenondernemers in samenwerking met kustgemeenten een voorbeeldfunctie vervullen en een schoon strand bevorderen en promoten. Ook zullen zij actief betrokken zijn bij monitoring van het strand en ondernomen maatregelen. Beide rapporten zullen binnenkort opvraagbaar zijn bij het secretariaat.

Verdere analyse van de monitorgegevens laat zien op welke punten we als Green Deal moeten inzetten om nog minder afval te vinden op de stranden. Wat opvalt is dat ruim 80% van de gemeenten investeren in afvalvoorzieningen, deelnemen aan verkiezingen, het behalen van certificaten door paviljoens stimuleren en vrijwilligersinitiatieven ondersteunen. Rond de 40% geeft aan ook specifieke afvalacties te ondernemen. De peukenaanpak scoort hier met 63% goed. Echter, wordt dit percentage aanzienlijk gedrukt doordat slechts 17% van de gemeenten een ballonnenaanpak heeft. Vaak is er geen beleid op het gebied van het oplaten van ballonnen, terwijl dit toch een veel gevonden afvalitem is op de stranden. Bovendien geeft slechts de helft van de gemeenten aan het concept My Beach te kennen en promoten.

Ook wordt er ieder jaar een activiteitenmonitor uitgevoerd. Hierbij wordt alle partners gevraagd in hoeverre zij inmiddels invulling hebben gegeven aan de gestelde doelen die beschreven zijn bij ondertekening. Kustgemeenten krijgen een Excelformulier toegestuurd en andere partners vijf open vragen. Uit de activiteitenmonitor is gebleken dat strandexploitatieteams gezien wordt als een succesformule tot het schoonhouden van de stranden. Ook het inzetten van mensen met een arbeidsbeperking of een afstand tot de arbeidsmarkt werkt goed. De algemene ervaring is dat: zien opruimen, doe opruimen. Een campagneteam dat overdag actief strandbezoekers voorlicht en schoonmaakt lijkt veel meer effect te hebben dan het schoonhouden van het strand met een Beach cleaner.