De Nieuwjaarsbijeenkomst Green Deal Schone Stranden was een goed bezocht evenement waarbij maar liefst 53 deelnemers kennis konden nemen van onder meer 17 projectideeën en initiatieven. Naast de pitches werd er ook gepresenteerd over de successen van 2019, de SUP-richtlijn en Het Groene Strand. Laat u inspireren en kijk de presentaties nog even terug.
Inhoud van deze pagina:
Green Deal Schone Stranden 2019-2020
2019 was een succesvol jaar voor de Green Deal Schone Stranden, partnerbijeenkomsten werden goed bezocht, drie nieuwe partners ondertekenden de Green Deal en de stranden scoorden heel hoog in de Strandverkiezingen. Daarnaast investeerden veel gemeenten in nieuwe afvalvoorzieningen waarbij zij gebruik maakten van nudging, afvalscheiding, branding en het stimuleren van gedragsverandering door teksten en afbeeldingen. Lees meer in het Jaarverslag van 2019.
Jan Joris Midavaine (KIMO) en Addie Weenk (RWS): Green Deal Schone Stranden 2019-2020
Plastic Playgrounds zet in op sport: met Beachathon tillen we beach cleanups naar een next level: mobiele machines kunnen plastic afval, schadelijk voor het leven in zee recyclen tot een product dat mensen in beweging brengt: super gezond.
SUP-richtlijn
In de zomer van 2019 is de Single Use Plastics (SUP)-richtlijn vastgesteld. Op basis van de top-10 gevonden afvalitems op het strand komt er een verbod of beperking op bepaalde soorten plastic producten. Wat houdt dit precies in voor ondernemers aan het strand? Maja Valstar en Anke Willemstein gaven een toelichting op de ontwikkelingen. Opmerkelijk is bijvoorbeeld dat ook biobased en biodegradeerbare kunststoffen vallen onder de maatregel, net als papieren bekers met een plastic coating.
Het woord voor duurzaamheid is in het Zuid Afrikaans volhoudbaarheid.
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat roept ons op tot het delen van ideeën voor: consumptievermindering bekers en ‘bakjes’ (on the go), inzet sturingsinstrumenten om ander gedrag te stimuleren, en gedragsverandering door middel van bewustwording van de consument. Ideeën kunnen doorgestuurd worden naar het secretariaat van de Green Deal.
Maja Valstar en Anke Willemstein (Ministerie van I&W): SUP-richtlijn
Strandverkiezingen 2020
2020 is het laatste jaar dat de Schoonste Strandverkiezingen georganiseerd worden. Een van de redenen hiervoor is dat het verschil tussen scores minimaal is geworden en de stranden met een gewogen gemiddelde van 8.74 schoon zijn. De Schoonste Strandverkiezingen die al sinds 2003 georganiseerd worden worden op 29 en 30 juli feestelijk afgesloten. Lees meer in dit nieuwsbericht.
Stephan van de Stee (Strand Nederland): Strandverkiezingen 2020
Meten is weten
Metingen vormen de basis voor het beoordelen van de effectiviteit van onze acties, maar ook waar nog uitdagingen liggen als het gaat om een schoon strand. Henk Klein-Teeselink legt ons de volgende vragen voor: wat meten we? Wat kunnen we meten? Wat willen we weten? En vervolgens wat willen we met deze metingen?
Er komen 40.000.000 bezoekers per jaar naar de Nederlandse kust. Deze bezoekers zijn meestal in een goede state of mind. Als je ze bewust kan maken hoe ze bij kunnen dragen aan een schoon strand, nemen ze dat bewustzijn mee in hun dagelijks leven elders in het land.
Momenteel worden verschillende metingen uitgevoerd: in het kader van de verkiezingen zijn dit: beeldmetingen op toeristische stranden en afvaltellingen op toeristische standen volgens verkort OSPAR protocol. Voor het verkrijgen van de Blauwe Vlag worden metingen verricht door de inspecteurs van KMVK. En voor de algehele milieutoestand van de stranden verricht Stichting de Noordzee OSPAR metingen op niet toeristische stranden en afvaltellingen in kader van de Boskalis Beach Clean Up tour.
Toeristisch afval op het strand komt voor een groot deel uit de (lokale) supermarkt. Idee: supermarkt verkoopt tassen met de boodschap: ‘ook als juttas te gebruiken’
Er lijkt nog een slag te slaan in het optimaal benutten van de data die uit de metingen komt. Verschillende organisaties maken verschillende rapporten. Wat er vervolgens met de data gebeurt is veelal onbekend. Idealiter zouden de metingen moeten leiden tot een schoner strand. Hebben de huidige metingen dit effect of zijn alternatieve metingen noodzakelijk? Of zijn de metingen goed, maar zouden we partijen extra moeten stimuleren om de uitkomsten te benutten? Bij voldoende belangstelling vanuit de Green Deal zouden deze vragen nog dit jaar beantwoord kunnen worden.
Henk Klein-Teeselink (Nederland Schoon): Meten is weten
Het Groene Strand
LandschappenNL kreeg met de honorering van het project het Groene Strand een bijdrage van ruim 2,4 miljoen euro van de Postcode Loterij. Het project staat voor samen zorgen voor een natuurlijker strand vol leven. Ons werkveld. Om samen te leren nodigde het secretariaat LandschappenNL uit voor een presentatie.
LandschappenNL geeft aan dat het strandbeheer veelal gericht is op het ontdoen van aangespoeld en achtergelaten afval. Met het machinaal opruimen van afval wordt echter ook het aangespoelde zeeleven van het strand verwijderd. Hierdoor verdwijnt de voedingsbodem voor verder strandleven en krijgt natuur niet de kans zich te ontwikkelen.
Na de hondenpoepzakjes introduceert DepoClean zakjes voor het verzamelen van zwerfafval: mensen voelen zich goed bij het opruimen van zwerfafval.
De vloedlijn wordt gezien als basis voor het leven op het strand. Aangespoeld wier vormt een broedplaats voor bijvoorbeeld de 23 verschillende soorten vliegen op het strand. Dit is weer voer voor de trekvogels. Het lijkt soms een slag om de ruimte, vertelt Chiel Jacobusse tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst, maar het gaat vooral om de omgang met het strand en bewustwording over het belang van natuur op het strand. “Denk bijvoorbeeld aan embryonale duinen, één keer met een 4×4 erover en het is weg, terwijl je met de kennis over het belang van deze duinvorming er omheen zou rijden”. Het Groene Strand wil recreanten niet wegsturen, maar de natuur laten samengaan met de recreant.
Het opnemen van een rookvrijstrand in de APV is misschien mogelijk. Uitdaging blijft echter de handhaving, waarbij gemeenten slechts beperkt profiteren.
LandschappenNL en de samenwerkende provinciale Landschapsorganisaties gaan samen met Stichting Duinbehoud, IVN en Stichting Anemoon aan de slag om huidige strandbeheer te veranderen, bewustzijn voor natuur op het strand te vergroten door onder andere het opzetten van Strandcommunities met bewoners, gemeenten en ondernemers.
Chiel Jacobusse (Zeeuws Landschap): Het Groene Strand
Uitwerking werkgroep sessie
In de tweede helft van de middag gingen we in werkgroepen verder in op een selectie van de besproken onderwerpen. Er werden drie groepen gevormd waarin doorgesproken werd over: natuur, SUPs en duurzaamheid. Onderstaand de uitwerking:
Natuur. Er is steeds minder natuur op het strand. Het tij kan gekeerd worden door bewustwording en ervoor te zorgen dat strandbeheer ook rekening blijft houden met natuur. Een radicale verandering is niet noodzakelijk, maar minder opruimen is bijvoorbeeld ook positief voor aannemers. Door informatievoorziening naar voren te halen kunnen bezoekers tevens meer kennis ontwikkelen over natuur. De werkgroep Natuur kwam met de volgende aanbevelingen:
- Kies bewust je doelgroep, educatie richten op mensen die het strand als “gebruiksruimte” zien.
- Gebruikmaken van de bestaande zonering en op die plekken die aangewezen zijn voor natuur pilots toepassen.
- Quick-wins zijn te behalen door duidelijke afspraken met strandbeheerders/aannemers waarbij het optimaal mogelijk beleven van het strand centraal staat.
- Stimuleren van bewustwording bij de medewerker is net zo belangrijk als afspraken op organisatieniveau.
Een plastic vrij terras is niet alleen voor het milieu, het levert geld op: minder plastic is minder afval, en plastic vrij wordt ook gewaardeerd door de klanten.
SUP. Consumenten en toeleveranciers zullen beiden betrokken moeten worden. Losse strandzitters (de bezoekers die zelf producten meenemen), blijkt een lastige groep waar nog geen antwoorden voor zijn. Echter, veel supermarkten zijn ondertekenaar van het Plastic Pact dat aanstuurt op 20% minder plastic gebruik. Ook branding van een schoon strand bij supermarkten kan een kans zijn
Strandpaviljoenhouders zijn als boeren van het strand. Je verkoopt het strand en in de tweede plaats pas een kopje koffie.
Duurzaamheid. Duurzaamheid. De vraag die gesteld werd vanuit de werkgroep duurzaamheid is of we kunnen onderzoeken of we de Green Deal Schone Stranden door kunnen trekken naar een Green Deal Schone Kust. Het idee hierachter is om het netwerk dat ontstaan is door te zetten met een nieuwe Green Deal als communicatieplatform om kennis te delen tussen overheden en bedrijven. Belangrijk daarbij is eerst om in kaart te brengen wat er allemaal al is op dit gebied en welke actoren er actief zijn. Wat de wensen zijn en welke subsidies en regels er zijn.